Regul de Wahl

De Wikipedia
Exemple del derivation in Cosmoglotta.
Diagrame de flue monstrant li derivation de substantives ex verbes usant li regul de Wahl.

Li regul de Wahl es un regul de parolformation, developat de linguist Edgar de Wahl e aplicat in lingue artifical Interlingue (nominat anc "Occidental") creat de il. It servi a creation de cert formes grammatical ex altris (por exemple substantives ex verbes).

Regul[modificar | redacter fonte]

Infinitives ex verbes in Interlingue have maxim frequentmen li desinenties -ar o -er. Mult paroles es derivat ex li tema perfectic de verbes per adjuntion de suffixes. Li tema perfectic de un verbe es recivet in sequent maniere per li Regul de Wahl:

  1. Si, pos deletion de -r ex li infinitive con li finales -ar e -ir, o pos deletion de -er ex li infinitives con li finale -er, li radica termina se per vocale, on adjunte -t: crea/r, crea/t-, crea/t/or; expedi/r, expedi/t-, expedi/t/ion; contribu/er, contribu-, contribu/t/ion
  2. Si li consonante final del radica de un verbe con li finale -er es d o r, on altera it a s: decid/er, deci/s-, deci/s/ion; curr/er, cur/s-, cur/s/or
  3. In casus restant, con six exceptiones, li deletion del desinentie da li radica exiget: duct/er, duct-, duct/ion; adopt/er, adopt-, adopt/ion;

Li six exceptiones es:

  1. ced/er, cess-
  2. sed/er, sess-
  3. mov/er, mot-
  4. ten/er, tent-
  5. vert/er, vers-
  6. veni/r, vent-

e li verbes format ex ili per prefixes.

Pro to que li regul composi se ex tri partes, it es frequentmen nominat quam "tri regules de Wahl".

On crea li verbes ex substantives e ex adjectives, eliminante li desinenties e recivente li radica. Pos li adjunter -r o -er, on recive infinitive in pluparte de casus: decora/t/ion, decora/t-, decora/r.

Aplication[modificar | redacter fonte]

Ti regul es aplicat in li lingue Interlingue-Occidental u li suffixes -ion, -iv, -or, -ori, (-or-ia), -ura e quelc vez anc -bil es adjuntet al tema perfectic quem es trovat secun li Regul de Wahl. Pos possibil modificationes on posse aplicar ti regul a creation de nov formes ex vocabules particularimen in li lingues romanic o in ili queles prunta vocabularium ex lingues romanic.

Referenties[modificar | redacter fonte]