Protiste

De Wikipedia
Pluri diferent species de protistes

Li protistes es un gruppe diversi de microorganismes eukaryotic. Historicamen, protistes esset tractat quam un reyia biologic formalmen nominat li Protista, e includet generalmen organismes unicellulari que ne apartene in li altri reyias. Information moleculari ha esset usat a redefinir ti gruppe in modern taxonomie quam diversi e sovente distantemen afini filos. Li gruppe de protistes nu es considerat de significar diversi filos que ne es proximem afini per evolution e have diferent cicles vital, nivelles trofic, modes de locomotion, e structuras cellulari.[1][2] Ultra lor relativmen simplic nivelles de organisation, li protistes ne have multcós in comun.[3] Tis es unicellulari, o tis es multicellulari sin histes specialisat, e ti simplic organisation cellulari distinte li protistes de alteri eukaryotes, quam fungos, animales, e plantes.

Li término protiste esset usat primmen per Ernst Haeckel in 1866. Protistes esset traditionalmen subdividet ad-in pluri gruppes basat sur similaritás al reyias plu alte: li unicellulari "animaloid" protozoones, li "plantoid" protofytes (in li majori parte unicellulari algas), e li "fungoid" mofas limosi e mofas aquatic. Ti subdivisiones traditional, basat grandmen sur comunalitás superficial, ha esset viceat per nov classificationes basat sur filogenetica (afinitá evolutionari intra organismes). Tamen, plu ancian términos es usat ancor quam nómines ínformal a descrir li morfologie e ecologie de protistes varie.

Protistes vive in quasi omni vicinités que contene aqua liquid. Multi protistes, quam li algas, es fotosinthetic e es vital productores primari in ecosistemas, particularmen in li oceanes as parte del plancton. Altri protistes, quam li Kinetoplastides e Apicomplexes, causa un numero de maladies seriose de humanos, quam malaria e maladie dorment.

Li studie de protistes es nominat protistologie.

Vide anc[modificar | redacter fonte]

Referenties[modificar | redacter fonte]

  1. Simonite T: Protists push animals aside in rule revamp. In: Nature. 438, Nr. 7064, November 2005, S. 8–9
  2. Harper, David; Benton, Michael (2009). Introduction to Paleobiology and the Fossil Record. Wiley-Blackwell, 207. ISBN 1-4051-4157-3. 
  3. "Systematics of the Eukaryota." Accesset 2009-05-31.