Hermann Alfred Tanner

Articules unesim scrit in occidental
Ti articul es un bon Articul
De Wikipedia

Li articul Hermann Alfred Tanner es desde li 16-im de decembre 2023 un bon articul. Omni bon Articules
Hermann Alfred Tanner
Hermann Alfred Tanner
Hermann Alfred Tanner
Tanner, quam in li 1938 Neue Schweizer Biographie de Albert Bruckner
Land Svissia
Nascentie 16 de Octobre 1873 in Samedan, Canton de Grison, Svissia
Morte 1 de septembre 1961 (con 87 annus de etá) in Bern, Svissia
Ocupation Scritor, editor

Hermann Alfred Tanner (16 Octobre 1873 - 1 September 1961), anc conosset quam Major Tanner, esset Sviss publicator, correspondent de guerre, autor. Nascet in 1873 un patre qui esset editor, il esset educat quam printator, ante que il fundat un firma con su patre. Tanner esset plu tard li director de pluri gazettes, generalmen pri hivernal sport in Svissia. Il interessat se pri li teorie de colores, e brevetat un metode por trovar harmonie inter les in 1920.

Durant li unesim guerre mundal, Tanner laborat quam correspondent; in prim, il fat reportas in Europa Oriental, e plu tard, in Italia. In Europa Oriental, il reportat precipue pri Galicia, e su circumdate loces. Bord a bord far publication, Tanner esset alpinist; il scrit quelc libres pri ti-ci subject tra su vive. Un Occidentaliste, il traductet libres in Interlingue, ante il morit in Bern pos un periode de declination mental.

Vive[modificar | redacter fonte]

Hermann Tanner nascet se in Bern, Svissia li 16 de October 1873. Su patre, Simon Tanner esset editor, printator, e director de pluri Sviss jurnales, includente li rumansh-lingue (retoromanic-lingue) gazette Fögl Ladin « de ». Nequó es savet pri su matre. except que ella esset rumansha.[1][2][3]

Hermann completat li secundari scole in Samedan, Graubünden, e poy studiat aferes con Latin, Antiqui Grec, e quelc slavic lingues. Tande, il devenit aprentiso in Leipzig e München, u il aprendet tipografie, equisser, printation, inter altri dexteritás.[4] Desde 1890, pos su aprentisage, Tanner laborat quam fotografico por li firm de su patre in Samedan. In 1901, Il devenit li unesim director del Engadin Press AG, quel li co-fundat con su patre.[5] Desde 1904, Tanner esset compositore (creator de fontes),[6] e de 1903 a 1907 esset director de divers periodicos de sport,[2] por exemple Alpiner Wintersport e Ski.[6] Il comensat Winter im Bergenland,[7] un semanal publication pri sport in Bernerland; it esset suportat par reclames, articules, fotografies, e subscritiones de su lectores.[8] In fine, Tanner forlassat su position in li administration del firma de su patre, e translocat se a Bern por devenir autor e publiciste.[9]

Tanner esset major in li Sviss militari, precismen un commandant del Sviss monte-truppes,[7] e esset designat zur Dienstleistung (revocat a servicie).[4] In li unesim guerre mundal, Tanner operat quam correspondent por quelc Italian e Sviss jurnales. Il descrit un grand selection de material, de li morte de Franz Ferdinand in li comense del guerre, til li teatres in Polonia e Galicia,[10] e finalmen combattes in Italia de 1915 a 1918.[7] Tost in 1915, quande il visitat un camp militari in Galicia oriental, Tanner esset descrit par Karl Boleslawski quam:[11]

ein ernster, militärisch hochgebildeter Offizier mit weitem Blick und sicherem, strenggerechtem und vor allem unparteiischem Urteile. un seriosi, fort exercit officero con un larg perspectiv, e un fidibil, strictmen equi, e, ante omnicós, ínpartial judicament.

Tanner publicat su experienties sub li titre Fronte-messages ex un Neutralo (Frontberichte eines Neutralen) - ili esset bonmen evaluat, con un recense in Die Gartenlaube « en » que dit:[12]

"das beste und glänzendste Lob, das die österreichische Kriegsführung auch vollkommen verdient hat... Es ist eine frische, eigenartige, aus dem Selbsterleben geschöpfte Darstel lung jener fremdartigen Umwelt, Menschen und Dinge sind mit scharfem Blick er faßt". "li bonissim e plu brilliant laude meritat par li Austrian conduida in li guerre... it es un frisc, unic descrition, ex personal experienties de ta strangi circumcit; homes e cóses es capturas con un acut ocul.

Un compasse de Tanner

Mult del labora de Tanner esset publicat in Basler Nachrichten;[10] secun Piotr Bednarz « pl », li raportes de Tanner in ti-ci gazette pri Galicia e li loces in Ucraina sub li Austrian Imperia esset exemples de un Sviss interesse pri in quel maniere "li atitude del ucrainan e ruthenian populationes vell influentiar li continuant ofensiv" - li unesim articul de Tanner esset pri li cade del castelle de Przemyśl (nu in Polonia).[13]

Comensante in 1893,, Tanner havet un interesse pri li theorie de color; il fundat li discipline del standardisation de color.[1] Tanner creat e brevetat un compasse por monstrar li harmonie inter colores e fundat un asociation, nominat Major Tanners Weltfarbinstitut[4] (Institute Cosmocolor de Major Tanner), in 1927.[6] Il participat in un studia pri chromesthesia, qui esset presentat in li 1927 International Exhibition de Musica Geneva (Internationalen Musikausstellung Genf).[1] Li 3 Januar 1920, Tanner presentat un breveta por un "Device For Quickly Finding Harmonious Color Combinations" ("Invention Por Rapidmen Trovar Harmoniosi Combinationes de Colores"); li devise esset dividet in 96 sectiones. Li dial esset dividet in tri sectiones del primari colores, e it anc montat li secundari e tertiari colores, con nuancies del secundari colores diluet con blanc, gris, e negro.[14]

Personal vive[modificar | redacter fonte]

Un Ido stelle

Tanner esset supportator del lingue Romansh, parlante it fluentmen e scriente articules in li lingue, por exemple in Fögl Ladin. Adplu, il esset entusiast de pluri planlingues, supportante Volapük, Esperanto, Ido, e finalmen Occidental tra su vive. Tanner esset reportatmen tre confrontational in su metode de suportation, por exemple, il portat un Ido stelle in un conferentie de Esperantistes, e un Occidental tilde in un convenida de Idistes. Adherente se al Occidental movement in 1928, Tanner esset membre del Sviss Association por Occidental, e publicat plu articules in li gazette del organisation, Helvetia. Il traductet li Occidental curs de Ric Berger, "Occidental in 5 leciones" in Romansh,[2] e difuset li lingue inter li popul Romansh.[15] Il traductet anc su final libre, "Zehn Jahre Bergführer Kluckers «Herr»" (Deci Annus del Monte-Conduction de 'Sr." Klucker") in Occidental,[2] ma ti-ci version nequande esset publicat.[16]

Un membre del Bernina branche del Sviss Alpin Association, Tanner esset amico del alpinist Christian Klucker, con qui il scrit un tasca-guide, "Forno-Albigna-Bondasca" in 1936.[9] Li guide, quel esset descrit quam monograf in un jurnale del Italian Montation Association, includet ovres per li geolog Christian Tannuzzer e Gaudenz Giovanoli. It havet anc informationes pri li orografie e botanica del region, e li dialecte de Val Bregaglia.[17] Tanner possedet mult del collection de fotographies del russ baron Anton von Rydzewski « de ».[18] Un parte del rol de Tanner quam alpinist includet afirma li prim ascension de montes; in Octobre 1932, Tanner montat Piz Badile por trovar indicationes del presentie de Giovanni Lurani in 1893.[19] Il anc esset membre del Schweizerischer Werkbund, un association de Sviss artistes,[6] e del Schweizer Schriftstellerverein un association de scritores.[1]

Tanner esset marito de Clémence Tanner-Mulle, qui morit li 30 de Marte, 1944.[20] Tanner morit li 1 de Septembre 1961, in Bern, pos un periode de declination mental e un malsanie de osse.[2] A su morte, il ne havet infantes, e esset crematat e interrat con su marita in Saint-Imier.[9]

Ovres[modificar | redacter fonte]

Libres[6]

  • Hivernal picturas de Engadin (Engadiner Winterbilder) (1898)
  • Contributiones al Developation del Suf Bergell Montes e Guides por Forno-Albigna-Bondasca (Beiträge zur Erschließung der südlichen Bergeller Berge und Führer für Forno-Albigna-Bondasca) (1906)
  • Fronte-messages ex un Neutralo (Frontberichte eines Neutralen), in three volumes:
    1. Polonia e li Carpathianes (Polen und Karpathen) (1915)[21]
    2. Galicia e Bukovina (Galizien und Bukowina) (1916)[22]
    3. Ad-ost (Ostwärts) (1916)[23]
  • Monte-viages in Ladinia (Tirol Austral), 1915-1916 (Bergfahrten in Ladinien (Südtirol), 1915-1916) (1921)[24]
  • Nor Guideros de Montes(Unsere Bergführer) (1933)
  • Deci Annus del Monte-Guidation de "Sr" Klucker (Zehn Jahre Bergführer Kluckers «Herr») (1934)
  • Anton von Rydzewski quam Artist (Anton von Rydzewski als Künstler) (1934)

Raportes[13]

  • Con li Austrianes in Occidental Galicia e Polonia Austral (Bei den Oesterreichern in Westgalizien und Südpolen), publicat in deciquar partes, May 1915
  • Con li German Armé in li Carpathianes (Bei der deutschen Südarmee in den Karpathen), publicat in deciott partes, comensante in Juni 1915
  • Sur li Stryj (Am Stryj), publicat in decitri partes, Juni-Juli 1915
  • Con li Böhm-Ermolli Armé a Lemberg (Mit der Armee Böhm-Ermolli nach Lemberg), publicat in ott partes, 25 Juli - 4 August
  • Li Russes in Retraida in Galicia Austral (Die Russen auf dem Rückzuge in Ostgalizien), publicat in tri articules

Referenties[modificar | redacter fonte]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 K. G. Saur: Tanner, Hermann Alfred. In: Deutsche Biographische Enzyklopädie Online. 2011
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Künzli, Andreas (2006). "Parto 5: Occidental-Interlingue", Universalaj lingvoj en Svislando: Volapük, Esperanto, Ido, Occidental-Interlingue, Interlingua (in eo). La Chaux-de-Fonds: Svisa Esperanto-Societo « eo »; Centre de documentation et d'étude sur la langue internationale. ISBN 978-2-9700425-2-5. 
  3. Kaiser, Dolf (11 April 2023). "Tanner, Simon (in German)."
  4. 4.0 4.1 4.2 Bruckner, Albert (1938). Neue Schweizer Biographie (in German). Basel: Buchdruckerei zum Basler Berichthaus, 529. OCLC 12852017. 
  5. Herren, Mark. "Hermann Alfred Tanner." Accesset 2023-07-26.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 Hubert Herkommer, Ingrid Bigler, Konrad Feilchenfeldt, Wilhelm Kosch (2001). "Hermann Alfred Tanner", Deutsches Literatur-Lexikon: Streit - Techim, 3 (in de), Zürich: Saur. ISBN 978-3-908255-21-5. 
  7. 7.0 7.1 7.2 Aellen, Hermann (1921). Schweizerisches Zeitgenossen-Lexikon. Dictionnaire suisse des contemporains. Dizionario svizzero dei contemporanei;, Robarts - University of Toronto, Bern, Verlag des Schweiz. Zeitgenossen-Lexikon, 662. 
  8. Thomas Busset: Les balbutiements des sports d'hivers dans les préalpes vaudoises. In: Revue historique vaudoise. Nr. (116), 2008
  9. 9.0 9.1 9.2 Bauer, Ursula; Frischknecht, Jürg. "Anton von Rydzewski (in German)." Ein Russ im Bergell.
  10. 10.0 10.1 Bednarz, Piotr (2019-06-21). Für die Unabhängigkeit Polens!: Berichte und Standpunkte der Schweizer Presse im Ersten Weltkrieg. (in German). Schwabe Verlag (Basel), 170–171. ISBN 978-3-7965-4038-7. “In den «Basler Nachrichten» wurden auch Berichten eines anderen Korrespondenten, des Schweizers Hermann Alfred Tanner, veröffentlicht.” 
  11. Boleslawski, Karl (1917). KK LIR 31 : Lesebuch der ostschlesischen Landwehr im Weltkriege (in German), 201. 
  12. : Neue Bücher für den Weihnachtstisch. In: Die Gartenlaube. 1915, S. 1066
  13. 13.0 13.1 Piotr Bednarz: The Ukrainian Question in the Swiss Press 1914–1918. In: Res Historica. 54, 2022, S. 320–321 (in Anglesi)
  14. US 1483529, Tanner, Hermann Alfred, "Device for Quickly Finding Harmonious Color Combinations", publicat 1924-02-12, aferet 1924-02-12
  15. Künzli, Andreas. "Das Jahrhundert des Esperanto: Internationale Sprache Esperanto im 20. Jahrhundert im Spannungsfeld von Politik, Gesellschaft und Wissenschaft (in de)."
  16. Redaction, (1943). ""Li 70ésim de Major Hermann Alfred Tanner"" Cosmoglotta B51
  17. (1907) Rivista mensile (in it). Consiglio direttivo (Sede centrale), 276. OCLC 24746762. 
  18. (anonim): Kraxeln und knipsen. In: Neue Zürcher Zeitung. 2005-06-08 (in Sviss German)
  19. Hermann Alfred Tanner: 'Ancient Facts and Modern Fiction': The First Ascent of Piz Badilet. In: Proceedings of the Alpine Club. 31 October 1932, S. 195–196
  20. Lagnel, Frédéric (April 1944). "Clémence Tanner-Muller" Cosmoglotta B57
  21. (1916) Catalog of Copyright Entries: Books. Part, group 1 (in anglesi). Library of Congress, Copyright Office, 962. 
  22. Tanner, Hermann (1916). Frontberichte eines Neutralen. 2. Galizien und Bukowina (in de). Scherl. 
  23. "Buch "Frontberichte eines Neutralen. 3 - Ostwärts" von Major Tanner, Berlin 1916 - Deutsche Digitale Bibliothek (in de)."
  24. The Great War. In: The American Historical Review. 28, Nr. 1, 1 October 1922